Mübarek Gün ve Gecelerin Önemi ve Hicri Takvim
Gün ve Geceler Devr-i Âlem İlahi Hazine-i An
Dini
hayatımızda mübarek gün ve geceler diye bilinen bu değerli zamanlarda yapılacak
ibadet, hayır ve hasenatın her zamankinden kat kat fazla sevap, rahmet ve
berekete vesile olacağı çeşitli şekillerde müjdelenmiştir. Bu mübarek
zamanların belli başlıları; Cuma günü ve gecesi, Ramazan ve Kurban Bayramları,
Mevlid-i Nebi, Regaib Kandili, Miraç Kandili, Berat Kandili ve Kadir
Gecesi'dir.
Hayatımızın her anı, İlahi rızayı kazanma yolunda
bir hazine değerindedir. Mübarek gün ve gecelere yapılan vurgu ve teşvikler,
bütün bir ömre yayılacak bilinçli bir duruş, faal bir yöneliş ve enerji
kazandırmaya yöneliktir. Mübarek zaman dilimleri bu kaynağı besleyen,
sürekliliğine destek sağlayan unsurlar olarak değerlendirilmelidir.[1]
HİCRİ TAKVİM KAMERİ AYLARIN OLUŞUMU
Ay’ın
dünya etrafında bir tam devir yapması için geçen zaman dilimine “1
Kameri Ay” denilir. Ay'ın üç türlü hareketi vardır. 1. Kendi
ekseni etrafındaki hareketi. Bu hareket yaklaşık 29,5 günde tamamlanır. Bu
yavaş dönüş nedeniyle, Ay'da yaklaşık 15 gün gündüz, 15 gün gece yaşanır. 2. Dünya
etrafındaki hareketi. Bu hareket de yaklaşık 29,5 günde tamamlanır. Bu nedenle,
Dünya’dan bakıldığında Ay'ın hep aynı yüzü görülür. Bu döngünün ayrıntısını
biraz sonra ele alacağız. 3. Dünya
ile birlikte Güneş etrafındaki hareketi. Bu hareket yaklaşık 365 gün 6 saatte
tamamlanır. Ay’ın dünya etrafındaki hareketi nedeniyle bazen ay dünya ile güneş
arasına, bazen dünya güneş ile ay arasına girer. Bu hareketler her ay periyodik
olarak tekrarlanır ve Ay’ın evreleri denilen farklı görünümleri oluşur.
Ay
dünya ile güneş arasında iken, güneş-ay-dünya aynı hizada olduğunda, güneş
Ay’ın dünyadan görünmeyen yüzünü aydınlatır. Ay’ın karanlık yüzü dünyaya
dönüktür, dolayısıyla Ay dünyadan görünmez. Buna Ay’ın karanlık yüzü diyoruz.
Bir süre sonra Ay, güneş-dünya doğrultusunun dışına çıkmaya başlar. Güneş
battıktan hemen sonra, ayın çok küçük bir aydınlık parçası batı ufkunda
dünyadan görünür ve hemen ufuktan batar. Karanlık yüzünden sonra dünyadan
görünen bu incecik hilale yeni ay denilir. Yeni Ay’ın görünmesi, bazı ay
takvimleri için, ayın başlangıcı sayılır. Ondan sonra, sırasıyla ayın dörtte
birinin göründüğü ilk dördün, tamamının göründüğü dolunay ve Ay’ın öteki
tarafındaki dörtte birinin göründüğü son dördün evreleri gelir.
Hicri
takvim, Peygamber Efendimizin (s.a.v.) Mekke’den Medine’ye “Hicret”
ettiği günü takvimin başlangıcı olarak alır. Bu tarih, miladi takvimde M.S. 622
yılına rastlar Hz. Ömer (r.a.) zamanında Hicretin 17. yılında alınan bir
kararla o yılın 16 Temmuz 622 tarihi Hicri Takvimin başlangıcı olarak kabul
edilmiştir. Hicri Takvimde ayların sayısı 12’dir. Bazen
Hicri-Kameri takvim diye anılan bu takvim,
ayın dünyanın etrafındaki dönüşüne göre tanımlanır. Bir yıldaki ayların adları
şöyledir:
1 Muharrem 2 Safer 3 Rebiülevvel 4 Rebiülahir 5 Cemaziyelevvel 6 Cemaziyelahir 7 Recep 8 Şaban 9 Ramazan 10 Şevval 11 Zilkade 12 Zilhicce
Her ayın başlangıç günü, yeni ay evresinin göründüğü günden başlar, ardışık yeni ay evresinin görünmesine kadar devam eder. Ayın dünya etrafındaki devri, yani bir Kameri Ay (güneş ayı) yaklaşık 29,5 gün sürer. Bunu 12 ile çarparsak bir Kameri Yıl’ın 354 gün olduğunu görürüz. Kameri yıl, güneş yılından yaklaşık 10 gün 21 saat daha kısa olduğu için, mevsimlerin gelişi Hicri Takvimde her yıl yaklaşık miladiye göre 11 gün gecikir. Buna karşılık, dini günler ve bayramlar her yıl güneş takvimine göre 11 gün önce gelir. Bu nedenle, dini bayramlarımız bazen yaza bazen kışa rastlar. Hicri Takvim, yaklaşık 33 yılda bir periyotunu tamamlar. Örneğin, 01 Ekim gününe rastlayan Ramazan Bayramı, 33 yıl sonra tekrar 1 Ekim gününe rastlayacaktır.[1] Yani bir Müslüman ömründe en fazla 3 kere dini gün ve gecelerini yılın her mevsimine göre yayılarak ibadetlerini gerçekleştirmiş olur. Dini gün ve geceler şöyledir: Hicri Yılbaşı (Muharrem 1) Âşûrâ Günü (Muharrem 10) Mevlid Kandili (Rebiülevvel 11) Üç Ayların Başlangıcı (Receb 1) Regâib Kandili (Receb İlk Cuma Akşamı) Mirac Kandili (Receb 26) Şâbân-ı Şerif Başlangıcı (Şaban 1) Berât Kandili (Şaban 15) Ramazân-ı Şerif Başlangıcı (Ramazan 1) Kadir Gecesi (Ramazan 27) Ramazan Bayramı (Şevval 1) Arefe Günü (Zilhicce 9) Kurban Bayramı (Zilhice 10)
Kur’an-ı kerimde bildirilen ve dinde kullanılan Arabî ayların bir yılı, bir güneş yılından on gün kısadır. Hicrî kamerî aylar, hicrî şemsî ve miladî aylara göre, on gün önce gelmektedir. Bunun için Müslümanların mübarek günleri veya geceleri, şemsî yıllara göre, her yıl on gün önce olur, çünkü mübarek günler, güneş aylarına göre değil, kamerî aylara göre kutlanır. Dinimiz böyle emretmektedir.
[1]http://www.baskent.edu.tr/~tkaracay/etudio/agora/zv/2009/takvimler7.htm#:~:text=Bazan%20Hicri%2DKameri%20takvim%20diye,Zilhicce%20ad%C4%B1%20verilen%20aylardan%20olu%C5%9Fur.
[1]https://www2.diyanet.gov.tr/DinHizmetleriGenelMudurlugu/Sayfalar/dinigunvegeceler.aspx
Diğer İslami Kitaplara Göz At!